Tôi cũng thấy có nhiều tranh luận xoay quanh vấn đề này và dưới đây là những “kế hoạch” mọi người thường nói:
1. Mua sắm Tết
2. Xin nghỉ việc
3. Gửi tiết kiệm hoặc đầu tư
Đối với tôi, ở vị trí là một người đào tạo về quản lý tài chính cho cộng đồng, khi nhận được câu hỏi tương tự như thế này, thực chất tôi không nên là người đưa đáp án cho các bạn.
Lý do là bởi, tôi không biết hoàn cảnh hiện nay của bạn, ví dụ bạn có còn khoản nợ nào hay không để đưa ra lời khuyên chính xác bạn nên dùng tiền lương tháng 13 để mua sắm Tết, xin nghỉ việc hay bất cứ mục đích nào khác. Tôi không biết tình hình tài chính hiện tại của bạn như thế nào, cách quản lý tài chính ra sao. Vì vậy, đáp án của tôi không nên là đáp án của bạn vì bản chất tôi và bạn có các kế hoạch khác nhau. Và tôi cũng rất mong nếu bạn nhận được những đáp án nhanh gọn cho bạn từ những nền tảng kêu gọi mua sắm hay đầu tư, bạn không nên dễ dàng chấp nhận đáp án đó mà chưa nhìn lại hoàn cảnh tài chính của mình.
Mục đích là tôi vẫn hi vọng các bạn sau khi học các khóa đào tạo của tôi, hoặc theo dõi các lời khuyên tài chính tôi có gửi đến cộng đồng hàng tuần, thì các bạn sẽ biết tự ra đáp án cho mình. Các bạn thử nghĩ xem, đến 1 giai đoạn, khi bạn cần phải đưa ra quyết định thật nhanh và hiệu quả cho vấn đề tài chính của mình, có phải đó là lúc bạn nên sẵn sàng, tự tin và biết chính xác bản thân cần phải làm gì với số tiền của mình?
Trở lại câu hỏi trên, đầu tiên tôi sẽ đoán chắc rằng bạn chưa lên kế hoạch ngân sách toàn năm cho mình, và bạn cũng chưa đưa mục lương tháng 13 vào ngân sách. Vì giờ đây, khi chúng ta đã vào tháng gần cuối năm, bạn vẫn lăn tăn với việc phải làm gì với số tiền thưởng này.
Tôi có thể trả lời theo từng câu đáp án hướng dẫn trên, 1-2-3 đều có thể là sự lựa chọn cho bạn, nếu bạn đã định ra đó từ lúc đầu cho tài chính của mình. Ví dụ:
Đáp án 1: “Mua sắm Tết”
Tại sao không nếu cả năm bạn đã có kế hoạch và quản lý tài chính mình 1 cách chặt chẽ, và bạn đã đưa số tiền thưởng tháng 13 vào ngân sách từ đầu năm dành cho mục đích mua sắm Tết?
Ý của tôi ở đây, nó hoàn toàn có thể là số tiền bạn tự thưởng cho bản thân mình sau một năm quản lý tài chính thật hiệu quả, và bạn đã tiết kiệm, đã đầu tư, hoặc đã giải quyết được triệt để các khoản nợ nần. Lựa chọn này sẽ là động lực cho 1 năm mới với việc tiếp tục quản lý tài chính nữa, và cuối năm bạn sẽ có phần thưởng cho bản thân và gia đình trước mùa Tết.
Đáp án 2: “Xin nghỉ việc”
Trước khi suy nghĩ tới đáp án này, tôi nghĩ các bạn nên tự hỏi bản thân về vấn đề: Bạn đã có công việc mới chưa? Hay số tiền này sẽ trở thành “quỹ dự phòng” cho phép bạn nghỉ ngơi và tìm công việc mới khi sẵn sàng?
Số tiền lương tháng 13 này, tôi đoán nó chỉ có thể hỗ trợ bạn chi phí sống trong 2 tháng tới. Vậy thì bạn có đủ tự tin bạn sẽ có công việc mới, và kế hoạch tài chính của năm sau sẽ như thế nào nếu bạn mất đi 1 nguồn thu nhập ổn định?
Đáp án 3: “Tiết kiệm / đầu tư”
Tiết kiệm hay đầu tư nên là câu chuyện từng tháng mà không phải chỉ dành cho lúc mình có lương tháng 13. Hoặc bạn đã tiết kiệm và đầu tư trong cả năm rồi, và đây là cơ hội bạn mua thêm vào để tăng trưởng thêm đầu tư của mình, tôi ủng hộ bạn. Hoặc nếu bạn là người chưa bắt đầu việc đầu tư, thì bạn có thể xem đây là bước khởi đầu để đặt số tiền lương tháng 13 cho việc tích lũy đầu tư, và cố gắng bắt đầu từ tháng 1, 2, 3… mà không chờ đến cuối năm sau mới tiếp tục đầu tư.
Ngoài những lời khuyên trên, tôi cũng muốn nhắn gửi thêm vài lựa chọn khác mà các bạn nên cân nhắc tuỳ thuộc vào tình hình tài chính của mình. Và tôi thật sự hi vọng bạn đừng tiếc thời gian của mình để đưa ra sự phân tích từng hạng mục giống tôi ở trên để có thể đi đến sự lựa chọn phù hợp nhất cho bản thân mình. Các đầu mục cần thiết cho 1 bản kế hoạch bao gồm:
- Quỹ dự phòng
- Trả nợ / Trả hết số dư thẻ tín dụng
- Mua bảo hiểm
- Đầu tư phát triển bản thân (khóa học phát triển kỹ năng có thể giúp mình tăng dòng thu)
- Du lịch (kế hoạch như mục 1 – mua sắm Tết)
- Quỹ cưới hỏi, quỹ thai sản, quỹ giáo dục cho con…
Đừng quên tôi luôn nói câu “An Tâm Tài Chính”, do đó, sự lựa chọn và tự phân tích dựa trên kế hoạch của bản thân sẽ giúp bạn có một tâm thế vững chãi và an tâm hơn trong các quyết định tài chính trong cuộc sống của mình.
– Mina Chung